I. Giới Thiệu
Có nhiều phương pháp khác nhau để khai thác khả năng sáng tạo tập thể của một nhóm ngoài việc xây dựng một nền văn hóa thúc đẩy sự đổi mới. Tư duy thiết kế chính là một cách tiếp cận kết hợp giữa sự sáng tạo và cấu trúc để giải quyết các vấn đề lớn.
Ban đầu tư duy này chỉ được sử dụng bởi các kiến trúc sư như Bryan Lawson, các kỹ sư như L. Bruce Archer và thậm chí bởi các nhà khoa học chính trị như Herbert Simon. Ngày nay “tư duy thiết kế” đã trở thành một quá trình có thể được áp dụng cho bất kỳ vấn đề phức tạp nào.
Giáo sư Stanford Rolf Faste và David Kelley – những nhà sáng lập của công ty tư vấn thiết kế IDEO, là một trong những người đầu tiên dạy và áp dụng rộng rãi phương pháp thiết kế này để giải quyết vấn đề. Cách tiếp cận này đã được sử dụng để tìm ra giải pháp cho các vấn đề xã hội như việc cho trẻ ăn bữa trưa lành mạnh ở trường cũng như giúp các công ty lâu năm xác định lại vị trí của họ trong một ngành công nghiệp biến đổi nhanh và không ngừng. Ngày nay, tư duy thiết kế được dạy như một khóa học chính thức tại những trường như Stanfor’s d.school, Trường tư duy thiết kế HPI và Đại học Harvard.
Google cũng sử dụng tư duy thiết kế như một phương pháp để dạy các nhóm và các cá nhân cách suy nghĩ sáng tạo, và đây là một bước quan trọng trong quá trình đổi mới.
II. Hiểu Đúng Nội Dung
Điểm cốt lõi của tư duy thiết kế chính là niềm tin rằng ý tưởng đổi mới có thể đến từ bất cứ đâu và bất cứ ai. Một thế hệ của các ý tưởng là một phần quan trọng của quá trình đổi mới. Giữa các bản mô tả khác nhau về quá trình tổng thể của sự đổi mới, các nhà nghiên cứu Jill E. Perry-Smith và Pier Vittorio Mannucci đã chia nó thành bốn giai đoạn như sau:
- Tạo ý tưởng: Trong giai đoạn, ưu tiên số lượng chứ không phải chất lượng. Bạn càng có nhiều ý tưởng càng tốt. Không cần phải đưa ra giải pháp hoàn hảo – thay vào đó, hãy xem xét vấn đề của bạn từ mọi góc độ và cố gắng nghĩ ra một vài giải pháp khả thi. Bạn càng có nhiều góc nhìn thì càng tốt, vì những ý tưởng mới có xu hướng nảy sinh khi bạn kết hợp những thông tin chưa từng bao giờ được kết hợp trước đó với nhau.
- Nguyên mẫu và thử nghiệm: Khi bạn có danh sách các ý tưởng rồi bạn cần thu hẹp danh sách này một cách có hệ thống. Thách thức nằm ở chỗ phân biệt được ý tưởng nào tốt và ý tưởng nào xuất sắc. Một cách bạn có thể khắc phục điều này là tạo mẫu thử nghiệm hoặc xây dựng một phiên bản giai đoạn đầu ý tưởng của bạn rồi áp dụng nó trên một nhóm nhỏ. Qua đó bạn sẽ thấy được ý tưởng hoạt động hay không. Bạn sẽ học hỏi được từ những thất bại và lại tiếp tục lặp lại quá trình trên. Ở giai đoạn này, việc hỗ trợ về mặt cảm xúc và cung cấp những phản hồi mang tính xây dựng rất quan trọng trong việc giữ đà đi lên của quá trình đồng thời cải thiện ý tưởng ban đầu.
- Nhà vô địch: Ngay cả khi bạn sở hữu một ý tưởng tuyệt vời, bạn vẫn rất cần sự hỗ trợ và các nguồn lực để triển khai nó trên phạm vi rộng. Những “người nuôi dưỡng” của ý tưởng sẽ cần thuyết phục ban lãnh đạo rằng họ có khả năng thực hiện thành công ý tưởng thông qua việc đưa ra các dữ liệu sao lưu từ các thử nghiệm trước như các dẫn chứng cụ thể.
- Thực hiện: Tại thời điểm này, ý tưởng được biến thành một cái gì đó hữu hình, giống như một sản phẩm hoàn chỉnh hoặc một dịch vụ. Nhưng thành công không được đo chỉ bằng sản phẩm mà thôi; một sự đổi mới thành công phải mang lại ảnh hưởng. Một sự ảnh hưởng trên toàn công ty.
Tư duy thiết kế sẽ giúp các cá nhân xây dựng các kỹ năng họ cần để tạo ra các ý tưởng một cách hiệu quả rồi thử nghiệm chúng – đây cũng là hai giai đoạn đầu tiên của quá trình đổi mới. Bằng cách khuyến khích các nhóm của bạn tìm hiểu về tư duy thiết kế, bạn sẽ củng cố được các giá trị của sự sáng tạo trong văn hóa doanh nghiệp, đồng thời mang đến cho mọi người một ngôn ngữ chung về đổi mới và tạo ra sự đổi mới cho mọi người.
III. Xây Dựng Năng Lực Sáng Tạo Của Bạn
Google’s Creative Skills for Innovation Lab hay CSI: Lab dạy các nhóm và các cá nhân cách suy nghĩ sáng tạo và đổi mới thông qua việc sử dụng tư duy thiết kế. Chương trình này là một trong những cách chúng tôi hỗ trợ môi trường sáng tạo tại Google và cũng là cách chúng tôi thích nghi với quá trình tư duy thiết kế.
CSI: Lab tập trung vào việc xây dựng ba khả năng sáng tạo cốt lõi sau:
- Sự đồng cảm (hiểu về người dùng): Sự đồng cảm là một nỗ lực có chủ ý để hiểu cách mọi người lấy cảm hứng trong cuộc sống, công việc và giải trí. Các nhà nghiên cứu cũng nhận ra rằng việc tích cực nhìn nhận quan điểm của những người khác sẽ khuyến khích nhân viên phát triển những ý tưởng hữu ích và mới mẻ. Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của những bài tập về tư duy thiết kế của CSI:Lab là tập trung vào người dùng. Mỗi bài tập CSI:Lab đều bắt đầu bằng một cuộc thảo luận về những người sẽ sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Mở rộng suy nghĩ (nghĩ lớn gấp 10): Tạo ý tưởng là một bước quan trọng khác trong quá trình đổi mới. Mục tiêu của việc động não là số lượng chứ không phải chất lượng – bởi vì hầu hết các ý tưởng được tạo ra đều không có ích. Nghiên cứu cho thấy năng suất của các buổi thảo luận ý tưởng có xu hướng giảm với các nhóm quá lớn, bởi những phiên thảo luận này dược theo dõi hoặc ghi lại, hoặc mọi người không có khả năng làm việc độc lập. Bạn cần thách thức nhóm đưa ra ý tưởng không chỉ tốt hơn 10% mà tốt hơn gấp 10 lần so với hiện trạng. Việc suy nghĩ về cách làm sao bạn có thể mang lại tác động gấp 10 lần sẽ giúp bạn hướng tới những giải pháp triệt để mới mẻ hơn.
- Thử nghiệm (hướng tới thử nghiệm các nguyên mẫu): Thử nghiệm là cách xây dựng con đường của bạn tới các giải pháp. Nên thử nghiệm các ý tưởng trong giai đoạn này, thu thập dữ liệu thực tế về việc nên phát triển, chấm dứt hay điều chỉnh ý tưởng. Ví dụ: Google kiểm tra các sản phẩm của mình trong nội bộ trước khi phát hành ra công chúng, đây là một quy trình mà các nhân viên của Google gọi là “Dogfooding”. Đôi khi Google cũng phát hành một dịch vụ mới dưới dạng phiên bản thử nghiệm để nhận phản hồi từ những người bên ngoài công ty trước khi phát hành nó rộng rãi. Bạn nên tìm cách thí điểm một ý tưởng để có thể thu thập các thông tin phản hồi.
Google đã sử dụng tư duy thiết kế để giải quyết các vấn đề trong công ty. Ví dụ, đối với nhân sự, CSI:Lab đã tập trung vào việc cải thiện những kinh nghiệm chuyển giao nội bộ, nâng cao trải nghiệm của ứng viên và giúp nhà tuyển dụng dễ dàng cập nhật thông tin ứng viên hơn.
Còn nữa…
